Sual: Bana dargın bir arkadaş, gelip özür diledi. Özründe samimi olmadığını sanıyorum. Özrünü kabul etmek zorunda mıyım?
CEVAP
Samimi olmasa bile özrünü kabul etmek gerekir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Özür dilemek üzere gelen din kardeşiniz, niyetinde samimi olmasa da, özrünü kabul edin.) [Hakim]

Sual: Özür dileyen kimseyi affetmek gerekir mi?
CEVAP
Özür dilemek üç türlü olur:
1- Yaptığı şeye mazeret göstermek, mesela uyuyakaldığım için gelemedim demek gibi. Böyle bir özrü, doğru olup olmadığını araştırmadan kabul etmelidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Din kardeşinin özrünü kabul etmeyen, Kevser havuzundan içemez.) [Hakim]

(Müslüman kardeşinin özrünü kabul etmemek günahtır.) [Ebu Davud]

(Özrü kabul etmeyen, özür dileyenin günahını yüklenmiş olur.) [İbni Mace]

Bu hadis-i şerifler, din kardeşinin kötülük yaptığını ve özrünün yalan olduğunu bilmeyen kimse içindir. Çünkü, bunun özrünü red etmek Müslümana suizan etmek olur.

2- Yaptım ama bir daha yapmam, keşke yapmasaydım demek. Bu, suçunu kabul edip özür dilemektir. Müslümanın özrünü reddetmek mekruhtur. Özrü kabul etmek ve kusurları affetmek, Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Böyle özrü de kabul etmeyene, Allahü teâlâ azap ve gazap eder. Bir hadis-i şerif meali:
(Allahü teâlâ özür dileyenin özrünü kabul eder.) [Ebu Ya’la]
Mümin, af etmesi için özür dilemesini bekler. Münafık, ayıpların ortaya çıkmasını ister.

3- Yapmadım diyerek inkâr etmek. Yalan söylediğini bilerek özrünü kabul etmek, o kimseyi affetmek olur. Yalan söyleyerek özür dileyen böyle bir kimseyi affetmek vacip değil, müstehaptır. Affetmek çok faziletlidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allah rızası için affedeni, Allahü teâlâ yükseltir.) [Müslim]

(Affedin ki affedilesiniz!) [İ. Ahmed]

(Kaba davranana nazik olan, zulmedeni affeden, vermeyene ihsan eden, kendinden uzaklaşana yaklaşan, yüksek derecelere kavuşur.) [Bezzar]